U petak, 19. maja, sa početkom u 18 sati, u prostorijama AKC “Gnezdo” biće otvorena izložba “Jutro naše zore – Tražeći fabriku otkrili smo grad” umetničkog kolektiva “Jednostavno rečeno” ( https://www.facebook.com/jednostavnoreceno/ ).
Foto arhivi koje čuvaju i pohranjuju muzeji i biblioteke izuzetno su važni za sve istraživače. Digitalizacija arhiva daje im novu dimenziju i čuva ih od zaborava. Kroz procese privatizacije medija u našoj sredini u poslednjih tri decenije nestao je veliki broj neprocenjivih fotografskih arhiva. Nakon preuzimanja medija, novi vlasnici su najčešće izbacivali fotografije i negative, da bi “iskoristili” prostore u kojima su oni bili skladišteni. U najvećem broju slučajeva, ovi materijali su nepovratno izgubljeni. Upravo zbog toga, oni arhivi koji su sačuvani postaju još dragoceniji. Jedan od primera je i arhiv fotografija Murata Jukića koji je sačuvan u Zavičajnom muzeju Priboja. Murat Jukić bio je radnik metalske struke, zaposlen u FAP-u i foto hroničar Priboja i okoline.
Arhiv čini oko 750 negativa, na kojima se nalazi više od 25000 fotografija, nastalih od šezdesetih do osamdesetih godina dvadesetog veka. Digitalizacija i predstavljanje javnosti ovog arhiva je tek početak njegovog novog života. Većina dostupnih fotografija u njemu je gotovo bez konteksta, opisane tek po jednom rečju na kutiji u kojoj su se nalazili negativi, poput “žene” ili “proslava Nove godine”.
Izložbom “Već neviđeno” pozvali smo građanke i građane Priboja da ove fotografije obogate pričama i sećanjima koje na njima prepoznaju, ali i onim pričama o Priboju i FAP-u koje možda nisu direktno predstavljene na nekoj fotografiji, ali na koje ih one inspirišu. Zaronili smo u arhive fotografija FAP-a i fotografija/negativa koje čuva Zavičajni muzej u Priboju. Reč je o 60 kutija, sa mnogo fotografija i 750 negativa. Neke od njih čuvaju priče o životu Priboja i okoline iz šezdesetih i sedamdesetih godina, iz svakodnevnog života fabrike, iz svakodnevnog života grada, fotki za lična dokumenta, iz restorana FAP-a, sa sportskih terena, sa sletova, karnevala, pa i prikaza mnogih FAP kamiona, što grupnih, što pojedinačnih; što statičnih, što u akciji. Najuzbudljiviji deo razotkrivanja ovih arhiva bili su razgovori sa ljudima, uživo i putem društvenih mreža. Poznavaoci svakodnevne istorije Priboja, neposredni akteri, prijatelji i članovi porodica otkrivali su nam pozadine pojedinih fotografija, uz puno emocija i anegdota. Najzanimljivije od njih smo zabeležili i pretočili u narative, koji ih prate. Ove arhive, isto kao i priče o FAP-u, čini se da su beskonačne i neiscrpne. One su istorija grada Priboja i sećanje na vreme koje izuzetno živo opstaje i traje u sećanjima Pribojaca iz čijih iskustava možemo i treba da učimo.
Izložba “Jutro naše zore” predstavlja pregled dosadašnjeg rada grupe Jednostavno rečeno, i jedan mogući pogled na izbor fotografija i skeniranih negativa, nastalih kroz istraživanje života grada, industrijskog i kulturnog nasleđa Priboja. Prikupljeni materijal i dokumentacija, intervjui, poetski fragmenti i montirani video i audio snimci jesu predložak za posredovanje sadržaja ovog arhiva ka novoj publici. To je ujedno i uvod u dalje promišljanje javnog predstavljanja fotografskih arhiva koje digitalizuje grupa Jednostavno rečeno: arhiv Fabrike automobila u Priboju i arhiv Zavičajnog muzeja Priboja. Autor većine fotografija i negativa je pribojski fotograf Murat Jukić.
Predstavljanjem arhive kroz virtuelne i fizičke javne prostore teži se sveobuhvatnijem prikazivanju i kontekstualizovanju fotografskih i drugih arhiva I njihovom komuniciranju na nove načine i u različitim javnim prostorima – od Fejsbuka do kulturnih centara, od galerija do kamiona.”
Comments are closed.