Prateći ratni i humani put svojih prabaka Kruševac su posetili naslednici i rođaci škotskih bolničarki koje su tokom Prvog svetskog rata pomagale srpskoj vojsci i Srbima obolelima od tifusa i drugih bolesti.
Grupa od 16 rođaka škotskih bolničarki obilazi Srbiju i gradove u kojima je Bolnica škotskih žena delovala 1915.godine. Škotlanđanke su radile u bolnicama u Kragujevcu, Valjevu, Kruševcu, Lazarevcu, Mladenovcu i Vranju, ali i sa srpskom vojskom na Solunskom frontu, Ostrovu, Vertekopu, Dragomancima, sa Prvom srpskom dobrovoljačkom divizijom u Dobrudži.
Glavni organizator Bolnice škotskih žena u Srbiji bila je dr Elsi Inglis koju je nemačko-austrijsko-bugarska okupacija zatekla u Kruševcu, novembra 1915.godine.
–U Kruševcu je, nakon okupacije, ostalo 60 Škotlanđanki koje su bile ratne zarobljenice. Dr Elsi Inglis je odlučila da se ne povuče sa vojskom a od novembra 1915. do februara 1916.godine se borila sa okupacionim vlastima kako bi nastavile sa radom. U tom periodu ona i njene koleginice su brinule o 900 bolesnih i ranjenih srpskih vojnika. Krajem februara 1916.godine Austrijanci su je proterali iz Srbije ali to nije bio kraj njene borbe jer je nastavila da prikuplja novac i drugu pomoć za Srbe. – priča Alan Kamins iz Udruženja naslednika škotskih bolničarki.
Za rođake i naslednike škotskih bolničarki u Gradskoj upravi Kruševca organizovan je prijem kojem su prisustvovali i članovi nedavno osnovanog Društva srpsko-škotskog prijateljstva.
U čast hrabrih škotskih bolničarki na zgradi Narodnog univerziteta u Kruševcu pre 26 godina postavljena je spomen-ploča a jedan od inicijatora bio je dr Žarko Vuković, autor knjige „Savezničke medicinske misije u Srbiji 1915“.
–Moj otac je, istražujući životni i ratni put svog oca, oficira srpske vojske, primetio da su se uvek, uz srpsku vojsku i vojnike, bolesne i ranjene nalazile i škotske bolničarke. To ga je , kao lekara i nekoga ko se bavio socijalnom medicinom zainteresovalo. Počeo je da istražuje temu o kojoj se tada znalo jako malo i time se bavio sve do svoje smrti, skoro 30 godina. – objašnjava Nenad Vuković, sin pokojnog dr Žarka Vukovića.
Nenad kaže da je njegov otac toliko bio posvećen svom istraživanju da je njihova kuća postala neka vrsta kancelarije za odnose sa Škotskom a uspostavljeni su i dobri odnosi sa ambasadom Velike Britanije.
–Film „Doktor koji leči istoriju“ posvećen je mom ocu a narator je Džon Vojt, Britanac koji živi u Srbiji. U našoj tradiciji postoji kultura sećanja ali više pamtimo bitke a ovo nije bio ništa manji heroizam, da žene iz najboljih mogućih uslova u to doba dođu u zemlju o kojoj ništa ne znaju, u vaške i blato, i sa tim narodom podele stradanje i smrt, ne odustajući od toga i ostajući prijatelji Srbije do kraja života. Za mene je gest škotskih žena jednako vredan sećanja koliko i junaštvo na ratištu. – priča stojeći ispod spomen ploče škotskim bolničarkama u Kruševcu Nenad Vuković.
Gosti iz Škotske imali su priliku da u Narodnoj biblioteci pogledaju izložbu o škotskim bolničarkama.
Comments are closed.