Obeshrabrujuće demografske činjenice praktično se ukazuju na svakom nivou unutar sistema i sugerišu da bez izrazito agresivne stimulativne politike rađanja i kampanje naseljavanja, ako ne povratka u rodni kraj, kruševačka sredina ne može da računa ni na prostu reprodukciju.
Najveći prirodni priraštaj zabeležen je u Rasinskom okugu 70-ih godina prošlog veka, a godina kada je prijavljen najveći broj novorođenčadi bila je daleka 1977!
Tada se, prema podacima Matične službe grada Kruševca, u porodillištu Zdravstvenog centra rodilo za današnje prilike neverovatnih 2.815 beba, što je tačno za 1.180 više u odnosu na 2016.godinu!
S druge strane, pre 40 godina, upisana je smrt 979 lica, dok je prošle godine u Matičnoj službi registrovano 2.404 umrlo lice.
– Poslednji put, broj rođenih beba u Kruševcu bio je veći u odnosu na broj umrlih 1998.godine, kada je ubeleženo rođenje 2.180 beba, odnosno kada je umrlo 979 lica – napominje Zorica Ostojić, glavna matičarka Matične službe. – Od te godine beležimo opadanje u broju rođenih, koji se već godinama kreće oko cifre 1.650.
Iako sumorna demografska slika Rasinskog okruga nije ekskluzivna u odnosu na gradove koji predstavljaju značajne univerzitetske centre, poput Beograda, Novog Sada, Niša i donekle, Kragujevca, i iskusne matičare neprijatno je iznenadila statistika u prva dva meseca 2017.godine.
– Obično u prvoj polovini godine, broj rođenih bude manji, a broj umrlih veći, pa se te cifre donekle “sustižu” i ta razlika se smanjuje kako konkretna godina odmiče – predočava Ostojić. – Ove godine je, međutim, broj umrlih premašio brojku od 200 u januaru, odnosno u februaru, što se zaista dugo nije dogodilo. U februaru je rođeno 126 beba, a preminule su 229 osobe, dok je u januaru rođeno 192 beba, a 234 osobe su preminule. Već tokom maja ta razlika se smanjuje.
Preciznija predstava o mortalitetu u celom okrugu još je drastičnija, budući da su brojke sa kojima barataju u Matičnoj službi podrazumevaju samo stanovnike iz Aleksandrovca, Trstenika, Ćićevca, Varvarina i Brusa, koji su kao pacijenti Opšte bolnice Kruševac, tu i preminuli. Ukoliko se smrt dogodi van teritorije grada Kruševca, ona se prijavljuje u opštinskim matičnim službama.
Migracije su takođe jedan od izvesnih problema koji utiču na demografski portret grada. Podaci Zavoda za statistiku Kraljevo ukazuju da Kruševac najviše napuštaju generacije koje su u punoj radnoj snazi, odnosno u godinama kada bi trebalo da zasnuju porodicu.
Primat broja odseljenih u odnosu na broj doseljenih u okviru unutrašnjih migracije primećuje su u starosnom dobu od 25-34 i od 35-44 godine. Tako se u 2011.godini na teritoriju Kruševca doselilo 511 u prvoj i 280 u drugoj kategoriji, a odselilo 642 u prvoj, odnosno 297 u drugoj starosnoj kategoriji, a takva proporcija nastavljena je i u 2012, kada se doselilo 540 ljudi (25-34) i 273 (35-44), a odselilo 705 (25-34), odnosno 308 (35-44), kao i u 2013, gde je registrovan dolazak 519 lica (25-34) i 218(35-44), a odlazak 659 lica (25-34) i 246 lica (35-44).
Nisu samo socijalne prilike prepreka za proširenje porodice. Sabor upoznavanja organizovan u Kruševcu 2012.godine, a gde je sklopljeno čak 17 bračnih zajednica pokazatelj su da je problem šireg spektra.
– U moru objašnjena zašto imamo pad nataliteta i zašto se žene sve kasnije odlučuju na rađanje mislim da finansijska situacija i nije najrelevantnija – smatra dr Radmila Maksimović, organizatorka sabora i zagovornica tradicionalnih porodičnih vrednosti. – Mislim da smo se olenjili i postali egoističan narod. Imati bebu i porodicu je velika odgovornost. A period ekonomskog blagostanja koji smo imali u drugoj polovini 20.veka uticao je da odgajimo čitave generacije prinčeva i princeza koji ne žele da se pomuče i ulažu energiju u formiranje višečlane porodice ili čak porodice uopšte.
Sagovornica CINK-a, koja je lično spojila na desetine usamljenih parova, dodaje da se najobrazovanije žene uglavnom i najkasnije odlučuju na začeće. Odlazak sa sela, nedostatak prave komunikacije i udvaranja i njihovo preseljenje u virtualni svet, gde se predstavljaju “poboljšani modeli” sagovornika, dr Maksimović vidi kao neke od verovatnih razloga za turobne demografske posledice.
– Obilazeći ovdašnja sela u okviru ekoloških akcija u kojima takođe intenzivno učestvujem, stekla sam utisak da se naša sela polako bude i to jeste uteha – navodi dr Maksimović. – Mnogi ljudi su napustili ovu sredinu, ali mislim da će nastupiti trend povratka na poljoprivredu, posle čega će neminovno doći i do pravog oživljavanja sela i do bolje demografske slike.
Comments are closed.