Iako je zagađenje vazduha prisutno i u našem gradu, struka nudi potencijalna rešenja, kao što su bolja regulacija prohodnosti saobraćajnica i održavanje komunalne higijene.
Uloga pojedinca je od izuzetne važnosti kada je sprečavanje zagađenja u pitanju.
Monitoring kvaliteta vazduha u lokalnoj mreži vrši se kontinualnim sistematskim merenjem, ispitivanjem i ocenjivanjem koncentracija zagađujućih materija na teritoriji grada, potvrđeno nam je iz Zavoda za javno zdravlje Kruševac. Iz Zavoda za javno zdravlje navode da postoje dva izvora zagađivanja vazduha:
–Izvori zagađivanja vazduha mogu se svrstati u dve grupe: Stacionarni izvori – izvori zagađivanja u rubnim područjima grada: poljoprivredne aktivnosti (paljenje strništa, korova i sl.), paljenje otpada, individualna ložišta i sl. Zagađenje poreklom od industrije: industrijski pogoni u industrijskoj zoni grada. Izvori zagađivanja u komunalnoj sredini: gradske kotlarnice, paljenje otpada u kontejnerima, individualna ložišta, objekti za pripremu hrane (pečenjare, pekare i sl.). Pokretni izvori – Bilo koji oblik vozila sa motorom sa unutrašnjim sagorevanjem: motorcikli, laka i teška vozila koja koriste benzin i dizel, građevinske i poljoprivredne mašine.
Pitali smo i kada dolazi do problema kada je aerozagađenje u pitanju:
–Zakonskom regulativom su propisani osnovni i specifični parametri aerozagađenja, osnovni su isti za svaku lokalnu samoupravu, a specifični zavise od industrije ili drugih izvora zagađenja specifičnih za tu lokalnu samoupravu. Problem može da nastane ukoliko monitoring ne prati razvoj industrije pa nije usklađen sa potrebama lokalne samouprave.
U Kruševcu se redovno vrše merenja zagađenja vazduha:
– Uzorkovanje zagađujućih materija iz vazduha vrši se aparatima za poluautomatsko uzorkovanje vazduha za merenje koncentracija SO2, NOx i čađi “AERO TEST” AT801X2 proizvođača “PRO-EKOS” Beograd, ispiralica sa specifičnom apsorpcionom tečnošću i teflonskim crevima za dovod vazduha. Aparati su postavljeni na odabrana mesta u zatvorenim prostorijama tako da je onemogućen pristup neovlašćenim licima, a creva za dovod vazduha su provučena kroz otvore u spoljnu sredinu.
Objašnjavaju i način na koji se vrše merenja:
– Ova oprema se koristi za uzorkovanje sumpor dioksida i čađi, kao i azot dioksida. Za uzorkovanje čađi filter papir se postavlja u kućišta određenog promera u pravcu ulaska vazduha ka ispiralici sumpor dioksida. Aparati stoje uključeni 24 časa dnevno, 4 dana, a po isteku vremena ispiralice i filter papiri se nose u laboratoriju i zamenjuju novim. Prilikom uzorkovanja u zapisnik se beleži protok gasa za pojedinačna dvadesetčetvoročasovna uzorkovanja za svaki dan ponaosob, kao i tačno vreme uzorkovanja za svaki od parametara.
Uzorkovanje ukupnih taložnih materija:
–Uzorkovanje ukupnih taložnih materija vrši se sakupljanjem padavina u cilindričnim posudama – sedimentatorima, tokom mesec dana (± 2 dana). Sedimentator je plastični balon zapremine 5 litara na kome se nalazi plastični levak poznate površine, koji se postavlja na otvoreni prostor na visini od 1,5 do 2 metra u zaštitnom kavezu. U balonu se sakupljaju padavine tokom mesec dana, nakon čega se isti dostavlja laboratoriji.
Prilikom merenja koriste se razne tehnike:
–Metoda određivanja sadržaja sumpor dioksida je validovana metoda laboratorije VMI 25 koja uključuje turbidimetrijsku tehniku. Metoda određivanja sadržaja azot dioksida je validovana metoda laboratorije VMI 30 koja uključuje spektrofotometrijsku tehniku. Metoda određivanja čađi je validovana metoda laboratorije VMI 43 koja uključuje reflektometrijsku tehniku. Sadržaj ukupnih taložnih materija određuje se gravimetrijskom tehnikom validovanom metodom VM 24, a sadržaj olova, cinka i kadmijuma u njima metodom VM 23a tehnikom atomske apsorpcione spektrometrije.
U zimskom periodu vrednosti čađi su povećane što je, na neki način, i očekivano:
–Poslednjih desetak godina vrednosti sumpor dioksida i azot dioksida su u okviru propisanih graničnih vrednosti, vrednosti čađi su povećane u zimskom periodu, ali i tu je primetan trend nižih vrednosti i manjeg broja dana sa prekoračenjima u toku godine. Sve naše izveštaje možete videti na https://krusevac.ls.gov.rs/ekologija/.
Kakva su potencijalna rešenja za aerozagađenje?
– U cilju poboljšanja kvaliteta vazduha komunalne sredine Kruševca, i smanjenja uticaja zagađenosti vazduha na zdravlje ljudi predlažu se sledeće mere: bolja regulacija prohodnosti saobraćajnica, održavanje komunalne higijene, intezivirati aktivnosti na realizaciji gasifikacije i toplifikacije grada Kruševca; nastaviti sa izgradnjom saobraćajnih zaobilaznica i osavremenjavanjem postojećih gradskih saobraćajnica uz poboljšanje regulacije saobraćaja u gradu; kontrola izduvnih gasova iz motornih vozila prilikom tehničkih pregleda vozila; povećati dinamiku i broj ulica koje bi se redovno čistile i prale; nastaviti sa planskim podizanjem i održavanjem zelenih površina i drvoreda u gradu i formiranjem zaštitnih zelenih pojaseva između industrijskih zona i gradskog područja; zabraniti transport otpadnih materija gradskim ulicama koje mogu negativno uticati na zagađenost vazduha; nastaviti sa praćenjem uticaja zagađenosti vazduha na zdravlje ljudi i životnu sredinu.
Angažovanje pojedinca od velikog značaja:
– Budućnost zasnovana na obnovljivim izvorima energije koji će smanjiti zavisnost od neobnovljivih izvora energije (solarna energija, gas…). Angažovanje svakog pojedinca na odgovornoj, održivoj potrošnji i povećanju energetske efikasnosti… ,,Gde god nađeš zgodno mesto, tu drvo posadi”
Lokacije na kojima se vrše merenja zagađenja vazduha:
Sumpor dioksid, azot dioksid (kontinualna fiksna merenja) i čađ (namenska merenja) na 6 mernih mesta: 365 (24-časovnih) uzoraka
Urbano- saobraćajna zona- “Trg mladih”
Idustrijska zona- “Bivolje”
Industrijska zona- “EPS”
Ruralna zona- “Mačkovac”
Saobraćajna zona- “Stara čaršija”
Urbano- saobraćajna zona- “Bolnica”
Ukupne taložne materije (ukupna masena koncentracija) na 11 mernih mesta (namenska merenja): jednom mesečno u toku godinu dana
Urbano- saobraćajna zona- “Trg mladih”
Idustrijska zona- “Bivolje”
Saobraćajna zona- “Stara čaršija”
Saobraćajna zona- “Rubin”
Saobraćajna zona- “Autobuska stanica”
Industrijska zona- “ŠIK”,
Industrijska zona- “Srnje”
Industrijska zona- “14. Oktobar”
Urbano- saobraćajna- “Mudrakovac”,
Urbano- saobraćajna- “Bolnica”
Urbano- saobraćajna- “Bazeni”
Analiza teških metala iz ukupnih taložnih materija na 6 merna mesta (namenska merenja): jednom mesečno u toku godinu dana
Urbano- saobraćajna zona- “Trg mladih”
Idustrijska zona- “Bivolje”
Saobraćajna zona- “Stara čaršija”
Industrijska zona- “Srnje”
Urbano- saobraćajan- “Bazeni”
Urbano- saobraćajna- “Bolnica”
Comments are closed.