MONITORING MEDIJA NA ZAPADNOM BALKANU: Žene i nacionalne manjine i dalje najčešća meta govora mržnje 

Rezultati monitoringa medija Mreže za izveštavanje o različitosti pokazuju da je od maja 2022. do decembra 2023. godine u Srbiji zabeleženo 113 slučajeva govora mržnje.

Najviše primera govora mržnje zabeleženo je u kategorijama roda (24.8%) i etničke pripadnosti (20.4%). Takođe, prema rezultatima istraživanja, treća najčešće targetirana grupa je LGBTIQ+ zajednica (17.7%), što predstavlja blagi porast u poređenju sa prethodnim izveštajem (14.6%), uglavnom zbog kampanje koja se vodila protiv organizacije EuroPride-a, u Beogradu 2022. godine. 

Rezultati monitoringa reprezentacije društvene različitosti u medijima predstavljeni su na konferenciji Mreže za izveštavanje o različitosti koja je održana 15. i 16. februara u Podgorici i koja je okupila preko 40 eksperata i ekspertkinja iz oblasti medija sa Zapadnog Balkana.

“Društva na Zapadnom Balkanu su i dalje vrlo podeljena na različitim nivoima, od među-etničkih odnosa do toga kako društvo tretira žene i važne društvene teme poput rodno-zasnovanog nasilja. Nasilje u komunikaciji je normalizovano i to je ‘kultura’ javnog govora koja neretko dolazi od političkih figura, pa i verskih vođa, a odražava se na ljudska i građanska prava i dobrobit građana i građanki širom Balkana”, rekla je Ivana Jelača, koordinatorka Mreže. 

Istraživanje u Severnoj Makedoniji je pokazalo da se veliki broj slučajeva odnosio na seksizam (32%), kao i na narative mržnje prema nacionalnim manjinama (30%) i napade na političkoj ili ideološkoj osnovi, doprinoseći polarizaciji društva i podsticanju netrpeljivosti.

Na Kosovu, najčešća meta govora mržnje bile su etničke manjine, naročito srpska i romska zajednica.  

U Crnoj Gori najveći izvor tenzija ostaje etnička različitost, pa je govor mržnje na osnovu etniciteta predstavljao 31% ukupnih nalaza. Nakon govora mržnje koji je usmeren prema rodu i rodnom identitetu (24%), tu je i govor mržnje usmeren prema političkim protivnicima (17% nalaza) i religiji sa 13% ukupnih nalaza. 

Iz monitoringa proizilazi jak utisak da su društvene podele na Zapadnom Balkanu i dalje vrlo prisutne u medijskom i javnom govoru, što utiče na odnose između suseda u regionu, kao i na položaj određenih društvenih grupa, počev od žena, ali i etničkih manjina ili LGBTIQ+ zajednice.