Osobe starije životne dobi često su izložene raznim oblicima nasilja koje nad njima vrše članovi njihovih porodica, najčešće oni sa kojima žive u istom porodičnom domaćinstvu.
“Pripadnici Ministarstva unutrašnjih poslova su, po odobrenju Osnovnog javnog tužilaštva u Kruševcu, odredili zadržavanje do 48 sati M.C. (36) iz Kruševca, zbog postojanja osnova sumnje da je izvršio krivično delo nasilje u porodici. Osumnjičeni se tereti da je nakon rasprave u porodičnoj kući, oca napao nožem a majci uputio pretnje.“
Ovakva i slična saopštenja mediji iz Policijske uprave Kruševac dobijaju najmanje jedno sedmično. Patrijarhalni model porodičnih odnosa, međugeneracijska transmisija nasilja, ali i niz drugih socio-ekonomskih faktora, kao što su opšte osiromašenje društva, ratovi u okruženju, negativni efekti društvene tranzicije i slično doprineli su povećanju nasilja u porodici.
“Tačnih podataka o obimu nasilja nad starijim osobama u porodici nema, jer često same žrtve negiraju i prikrivaju dela, zbog sramote, potrebe da zaštite nasilnika, osećanja da su same krive za nasilje, zbog straha od nasilnika, sumnje u mogućnost da izađu iz situacije nasilja”, ističe Oliver Jovanović, inspektor u Policijskoj upravi Kruševac.
Policijska uprava u Kruševcu je u periodu od 2010. do juna 2016. godine evidentirala ukupno 502 krivična dela nasilja u porodici.
Od ukupnog broja krivičnih dela izvršenim u posmatranom periodu 101 krivično delo je izvršeno na štetu lica starosti preko 60 godina, na štetu 37 osoba muškog pola i 64 osobe ženskog pola.
Na teritoriji Grada Kruševca, u periodu od 2010. godine do juna 2016. godine, evidentirano je 200 krivičnih dela nasilje u porodici od čega su 32 krivična dela na štetu lica starosti preko 60 godina, 12 na štetu osoba muškog pola i 20 na štetu žena.
“Svi izveštaji su dostavljeni nadležnom tužilaštvu i Centru za socijalni rad koji, u skladu sa zakonskom obavezom, vodi evidenciju o licima prema kojima je izvršeno nasilje u porodici i o licima protiv kojih je određena mera zaštite od nasilja u porodici”, kaže Oliver Jovanović i dodaje -“Među procesuiranim delima nasilja u porodici na teritoriji grada oko 16 % je izvršeno prema starijim članovima porodice. Ovaj podatak samo potvrđuje da se nasilje prema starijim osobama manje prijavljuje i teže otkriva u odnosu na nasilje prema članovima porodice nižeg starosnog uzrasta i nije pokazatelj manje rasprostranjenosti nasilja prema starijim osobama u odnosu na nasilje koje se vrši prema članovima porodice nižeg starosnog uzrasta”.
U posmatranom periodu preko 60% starijih osoba koje su bile izložene nasilju u porodici ženskog su pola što potvrđuje rodnu dimenziju nasilja u porodici koja se od svih drugih oblika nasilja razlikuje upravo po tome što u znatno većem obimu pogađa žene.
Među izvršiocima dela nasilja u porodici prema starijim članovima porodice najviše je muškaraca, dok je udeo žena, kao izvršilac ovog oblika kriminaliteta, znatno manji.
Najveći broj izvršilaca porodičnog nasilja prema starijim osobama ima između 35 i 45 godina.
“Podaci o odnosu između žrtava i izvršilaca pokazuju da nasilje prema starijim osobama u porodičnom kontekstu vrše njihova deca i unuci, za razliku od nasilja prema drugim članovima porodice, gde se kao dominantna oblik pojavljuje partnersko nasilje – nasilje prema bračnom odnosno bivšem supružniku. Nasilje nad starijim ženama, koje vrše njihovi supružnici, nastavak je kontinuiranog nasilja kojem su bile izložene i u mlađim godinama”, naglašava Oliver Jovanović.
Nasilje prema starijim osobama najčešće se vrši u porodičnom domu žrtve i izvršioca a znantno ređe na javnom mestu, što je jedna od specifičnosti nasilja nad starijim osobama koja doprinosi njihovom težem otkrivanju.
Slučajevi nasilja nad starim osobama su znatno češći u seoskim sredinama nego u gradu, što je posledica međusobnih odnosa, ali i obrazovnog nivoa zlostavljača i žrtava.
Povod za procesuiranje krivičnog dela nasilja u porodici nad starijim osobama u porodičnom kontekstu predstavlja fizičko nasilje, dok se psihičko nasilje retko prijavljuje. Nažalost, to potvrđuje da je prag tolerancije na psihičko nasilje kada su u pitanju starije osobe veoma visok i da se ono ne smatra nasiljem u odnosu na koje se može očekivati reakcija institucija sistema.
“Psihičko nasilje najčešće se vrši pretnjama da će napasti na život i telo i verbalnim maltretiranjem. U posmatranom periodu nije prijavljen nijedan slučaj seksualnog nasilja u porodici nad starim licima. Nasilje nad starijim osobama najčešće se vrši upotrebom fizičke sile, dok se oružje i opasno oruđe ređe koristi, što je uzrokovanom činjenicom da nasilnici eventualni otpor žrtava mogu lako da savladaju fizičkom snagom”, zaključuje Oliver Jovanović.
Telesne povrede koje su stariji članovi porodice zadobili prilikom izvršenja nasilja retko su medicinski dokumentovani, što upućuje na zaključak da veliki broj starijih osoba, žrtava nasilja u porodici, nije podvrgnuto lekarskom pregledu kako bi se utvrdile i kvalifikovale povrede. Zbog toga se javljaju problemi u dokazivanju izvršenog nasilja u sudskom postupku i svih činjenica i okolnosti koji se tiču posledica izvršenog nasilja.
U Policijskoj upravi Kruševac naglašavaju da su starije osobe nedovoljno informisane o načinima ostvarivanja prava na zaštitu od nasilja u porodici i o nadležnostima pojedinih institucija.
Comments are closed.