Negativna demografska kretanja i pad nataliteta u Opštini Varvarin verovatno se najbolje mogu analizirati kroz smanjenje broja učenika u pet osnovnih škola.
Na popisu stanovništa 2011. godine u Opštini Varvarin registrovane su 2.936 osobe mlađe od 14 godina, odnosno predškolskog i osnovoškolskog uzrasta. Na području opštine radi pet osnovnih škola i sve imaju problem sa konstantnim smanjenjem broja učenika.
Škola u Donjem Krčinu je počela sa radom još davne 1864. godine. Danas Osnovnu školu „Heroj Mirko Tomić“ pohađaju deca iz Donjeg Krčina i osam obližnjih sela: Pajkovca, Toljevca, Karanovca, Male Kruševice, Gornjeg Krčina, Zalogovca, Parcana i Marenova.
Prema podacima popisa stanovništva iz 2011. godine u ovih devet naselja Gornjeg Temnića živi tek nešto više od 3.200 žitelja a samo jedno selo, Zalogovac, ima više od 500 stanovnika.
Smanjenje broja stanovnika odražava se i na broj učenika koji pohađaju osnovnu školu u Donjem Krčinu.
„Matična škola, sa sedam izdvojenih odeljenja, ima ukupno 204 učenika, dok je pre 10 godina imala 330 đaka. Sledeće godine imaćemo 196 učenika. Za školsku 2016. – 2017. godinu upisano je ukupno 20 prvaka iz 12 mesnih zajednica. Sledeće godine peti razred će imati samo 12 učenika iz 12 mesnih zajednica. Ove godine 22 učenika završavaju prvi razred a izlazi 29 „osmaka“. Godišnje se gubi u proseku od 7 do 10 učenika. – priča direktor škole u Donjem Krčinu Zoran Petronijević i nastavlja – Pad nataliteta je jedini uzrok osipanja broja učenika a posebno je izražen na području matične škole. U područnim odeljenjima situacija je malo bolja jer je poljoprivreda razvijenija i roditelji se lakše odlučuju na roditeljstvo i rađanje drugog deteta.
Škola ima sopstveni prevoz koji razvozi decu a bezbednost je na veoma visokom nivou. Svake školske godine najmanje 10 đaka ide na republička takmičenja. Ove godine njih 16 se plasirano na razna republička takmičenja. Prošle godine Osnovna škola „Heroj Mirko Tomić“ je osvojila prvo mesto u Rasinskom okrugu na završnom ispitu što je veliki uspeh za malu seosku školu.
„Deca koja završe osmi razred upisuju željene srednje škole, uglavnom je to prva, eventualno druga želja. Najviše upisuju Medicinsku školu, Ekonomsku i Gimnaziju. Uprkos konstantnom smanjenju broja učenika za sada nemamo problema sa viškom kadrova. Ukoliko neko od nastavnika ima manju normu, npr. nastavnici srpskoj jezika, njima se dodaju časovi građanskog vaspitanja i na taj način se dopuni norma“, dodaje Petronijević.
Direktor škole u Donjem Krčinu ima svoje viđenje problema koji proizilaze iz negativnih demografskih pokazatelja.
„Seoske škole se evidentno zatvaraju što je velika šteta za društvo. Razlozi su mnogobrojni. Pored pada nataliteta malo se ulaže u seoske škole iako, gledajući po ostvarenim rezultatima, one nimalo ne zaostaju za gradskim. Naša škola nema fiskulturnu salu a 50 do 60 odsto je opremljena savremenim nastavnim sredstvima. Zgrada matične škole je montažne gradnje (baraka) kojoj je istekao upotrebni rok. Krovna konstrukcija je od azbestnih ploča koje su opasne po zdravlje i treba je što pre menjati, ali nema sredstva. Lokalna samouprava bi trebalo da ulaže mnogo više u seoske škole i u selo uopšte. Mi činimo sve da sačuvamo broj đaka. Učenici nam ne odlaze u druge škole, što smatramo uspehom, ali dece jednostavno nema i mi ne možemo da utičemo na natalitet“, zaključuje Zoran Petronijević, direktor Osnovne škole „Heroj Mirko Tomić“ u Donjem Krčinu.
Škola u Obrežu pojavljuje se u mreži škola Srbije još daleke 1857. godine. U izveštaju iz Jagodinskog sreza pominje se kao najopremljenija škola.
Nastava u Osnovnoj školi „Mirko Tomić“ danas se odvija u zgradi sagrađenoj 1937. godine a adaptiranoj pre nekoliko godina. Škola je opremljena digitalnim kabinetom, multimedijalnom učionicom, video nadzorom a ono što joj nedostaje je veći broj đaka.
Pre deset godina, 2006. godine, ovu školu je pohađalo 245 đaka a sada 199. Ranije je bilo 16 odeljenja a sada samo 11. U narednoj školskoj godini škola će imati 12 odeljenja jer izlazi jedno odeljenje „osmaka“ a dolaze dva odeljenja „petaka“ ali je to samo kratkoročni znak ohrabrenja.
Ove godine je upisano samo 17 prvaka u jedno odeljenje, što je u odnosu na prethodnu godinu osam đaka manje. Prošle godine je upisano osam prvaka manje u odnosu na pretprošlu godinu.
“U narednih pet godina se očekuje još manji broj đaka i to iz dva razloga. Prvi razlog smanjenja broja đaka je osipanje stanovništva odlaskom u inostranstvo. Mladi roditelji se iseljavaju u inostranstvo i vode decu sa sobom dok su ih ranije ostavljali kod baka i deka da ovde pohađaju školu. Drugi razlog je smanjenje broja rođene dece“, ističe Tamara Svrzić, direktorka Osnovne škole „Mirko Tomić“ u Obrežu.
U ovom selu, najvećem naselju u varvarinskoj opštini, prema podacima iz popisa stanovništva 2011. godine živi 3.062 stanovnika ali je više od 600 Obrežana na radu u inostranstvu.
„Škola radi na sistemu rane identifikacije učenika pod rizikom o ranom napuštanju školovanja. Takođe, preduzimamo mere prevncije kao što su osavremenjavanje nastavnih sredstava, kabinetska nastava, podrška u učenju kao unutrašnja motivacija za školovanje kroz dopunsku nastavu koja je vrlo krativna, sekcije, fakultativne predmete… Obzirom na to da većina dece sa roditeljima odlazi u zemlje nemačkog govornog područja u školi se uči nemački jezik kako bi im pomogli u lakšem prilagođavanju i snalaženju u zemljema u koje odlaze kad već ne mogu da ih zadrže u Obrežu“, dodaje Tamara Svrzić.
Ovakav način rada doprinosi ugledu škole a deca iz Obreža ne odlaze u veće sredine i opštinsko središte. Razlozi smanjenja broja đaka su iseljavanje u inostranstvo i pad nataliteta.
„Smanjenje broja đaka je razlog racionalizacije koja najviše pogađa administrativni kadar u seoskim školama tako da je za 50 odsto smanjen broj sekretara,savetnika, pedagoga… Što se tiče problema smanjenog fonda časova nastavnog kadra, pre svega učitelja, do sada smo uspevali da im norma bude dopunjena radom u školama u okruženju“, napominje Tamara Svrzić, direktorka Osnovne škole „Mirko Tomić“ u Obrežu.
Comments are closed.