Tokom kampanje “16 dana aktivizma” jedan od vidova nasilja na koji se skreće posebna pažnja su dečji brakovi.
Iako je, po važećim zakonima Srbije, praksa dečijeg braka zabranjena, među ženama starosti od 20 do 49 godina u prvi brak je pre 18. godine života stupilo skoro 6,8 odsto žena iz opšte populacije dok se 57 odsto žena iz romskih zajednica udaje se pre navršene 18. godine života.
Istraživanje koje je pre nekoliko godina sprovelo Udruženje „Romani cikna“ o ranim i ugovorenim brakovima u romskoj zajednici i kojim je obuhvaćeno 200 Romkinja sa teritorije Grada Kruševca, pokazalo je da su ispitanice u vreme udaje u proseku imale 16 a njihovi partneri 19 i po godina, te da je među onima koje su rađale, oko 70 odsto prvo dete rodilo pre punoletstva. Među onima koje su rađale pre punoletstva tri ispitanice su imale 13 godina, u 14. godini njih 12 su postale majke, dok je u 15.godini dete rodilo 25 ispitanica.
Poznavanje partnera pre udaje je kod većeg broja ispiitanica bilo kratko, od jednog do dvanaest meseci.
U Srbiji je pre nekoliko dana započela kampanja “Ne žuri da odrasteš! Detinjstvo, ne brak!”, koja se sprovodi u cilju prevencije i eliminacije dečjih brakova u Srbiji i poboljšanja položaja Romkinja. Predstavnici Ministarstva za ljudska i manjinska prava i društveni dijalog Republike Srbije, programa Nemačke razvojne saradnje „Inkluzija Roma i drugih marginalizovanih grupa u Srbiji“, ambasade Kraljevine Holandije, UNICEF-a Srbija i nevladine organizacije Praxis, kao i predstavnici osam gradova i opština iz Srbije, potpisali su izjavu o saradnji na prevenciji i eliminaciji dečijih brakova i poboljšanju položaja Romkinja u romskim naseljima u Srbiji.
Uvodni događaj predstavlja i početak sprovođenja projekta „Prevencija i eliminacija dečijih brakova“ koji finansiraju program Nemačke razvojne saradnje „Inkluzija Roma i drugih marginalizovanih grupa u Srbiji“ i Ambasada Kraljevine Holandije u Srbiji, a sprovodi Praxis zajedno sa partnerskim organizacijama. Projekti se sprovode u Kruševcu, Kragujevcu, Vranju, Subotici, Bačkoj Palanci, Smederevu, Novom Sadu i Leskovcu.
Podaci iz istraživanja sprovedenog u okviru UNICEF-ovog programa “Ka okončanju dečjih brakova u Srbiji” 2019. godine, ukazuju na ogromnu razliku u prisustvu dečjih brakova u opštoj populaciji i romskim naseljima – 56% žena u romskim naseljima starosti 20 do 24 godine udalo se pre 18. godine, u poređenju sa 6% u opštoj populaciji, dok se 16% venčalo pre 15. godine, za razliku od samo 1% onih koje su se za to odlučile u opštoj populaciji.
Ovaj projekat će, između ostalog, obuhvatati analizu situacije na terenu, organizovanje socio-edukativnih radionica u romskim naseljima sa devojčicama, majkama i očevima, kurseve i dokvalifikacije za mlade Romkinje i osnaživanje škola za podršku ostanku romske dece u školi.
U istraživanju koje je “Romani cikna” sprovela 2019. godine na području Rasinskog okruga i opštine Aleksinac, tretirano je i pitanje ranih, ugovorenih brakova.
“Mišljenje većine žena koje su učestvovale u anketi je da je prisilni i ugovoreni brak nasilje u porodici (62%). Ovaj veoma zastupljeni vid nasilja u romskoj porodici takođe predstavlja društveni problem. Najčešće se kod mlađih ispitanica uočavaju pozitivne promene u odnosu na starije žene, koje ovaj problem ne vide kao nasilje , već kao običaj i tradiciju. Ipak, podeljeno je mišljenje po pitanju rizika žena od budućeg psihičkog, fizičkog ili drugih vrsta nasilja iz ovako zasnovanih brakova”, ističu u “Romani cikni”.
Zanimljivo da Lokalni akcioni plan za socijalno uključivanje Roma i Romkinja za period 2021 – 2023. godine, koji je doneo Grad Kruševac, uopšte ne tretira problem ranih brakova.
Comments are closed.