PROMENA STRUKTURE STANOVNIŠTVA: Problemi starih – siromaštvo, izolovanost i zanemarivanje

Depopulacija i starenje stanovništva utiču na mnoge oblasti života što od institucija koje se bave određenim grupama stanovništva zahteva promenu načina rada i pravca delovanja.

Jedna od ključnih institucija, kada je reč o programima koji se odnose na stare osobe, je Centar za socijalni rad. Prema podacima iz ove ustanove stariji Kruševljani su u poslednjih pet godina najčešće podnosili zahtev za smeštaj u ustanove socijalne zaštite, porodični smeštaj i uslugu pomoć u kući.

Centar za socijalni rad, inače, u skladu sa zakonom o Socijalnoj zaštiti, obezbeđuje građanima prava od opšteg interesa koje finansira budžet Republike Srbije i to: pravo na novčanu socijalnu pomoć, pravo na dodatak za pomoć i negu drugog lica, pravo na uvećani dodatak za pomoć i negu drugog lica, usluge porodičnog smeštaja i usluge domskog smeštaja.

Odlukom o pravima i uslugama u socijalnoj zaštiti grada Kruševca utvrđena su prava koja mogu koristiti svi kojima je pomoć potrebna pa i stariji Kruševljani. To su pravo na jednokratnu pomoć, pravo na opremu korisnika za smeštaj u ustanovu ili drugu porodicu, pravo na putne troškove i ishranu prolaznika i pravo na troškove sahrane.

Usluge koje mogu da koriste osobe starije od 65 godina su i  pomoć u kući (pravo utvrđuje Centar za socijalni rad a uslugu pruža Gerontološki centar), prihvatilište za odrasla i starija lica, prihvatilište za žrtve nasilja u porodici i socijalno stanovanje u zaštićenim uslovima.

Šta Centar za socijalni rad u Kruševcu preduzima prateći aktuelni trend starenja stanovništva i povećanja broja individualnih staračkih domaćinstava?

“Socijalna i porodično-pravna zaštita ostarelih korisnika odvija se u okviru Službe za zaštitu odraslih i starijih. Svojim radom Služba doprinosi socijalnoj integraciji starijih kroz stručni rad, interevncijama u boljoj komunikaciji sa porodicom, materijalnom podrškom, posredovanjem u lečenju, informisanjem o pravima.

U skladu sa finansijskim mogućnostima svake godine se izdvajaju određena sredstva za pomoć i podršku samačkim staračkim domaćinstvima u vidu jednokratnih novčanih davanja.

U slučaju smeštaja nastojimo da brzo reagujemo i obezbedimo adekvatne uslove za zbrinjavanje lica kojima je to potrebno. Praksa je pokazala da su najdelotvorniji vidovi zaštite oni koji pomažu ostanku u prirodnom ambijentu, što je u skladu sa očekivanjima starijih. Gerontološki centar Kruševac, za sada, može da zbrine sve naše sugrađane koji imaju potrebu za ovakvim vidom zbrinjavanja. Zahvaljujući ovoj činjenici ne postoje liste čekanja”, navodi se u odgovoru koji su nam dostavili iz Centra za socijalni rad Kruševac a koji su potpisali direktorka Jovana Dunjić i specijalni pedagog Nenad Miletić, rukovodilac Službe za odrasla i starija lica.

Kruševac, kao i većina gradova u Srbiji, ima negativnu stopu prirodnog priraštaja i rast učešća starih u ukupnom broju stanovnika.

“Problem starijih u Kruševcu, kao i u drugim sredinama, u prvom redu su siromaštvo, neujednačena dostupnost prava, izolovanost, otežano fizičko i mentalno funkcionisanje i zanemarivanje.

Problemi u zaštiti mogu bit ii navike i mentalitet starijih, koji ih onemogućavaju da učestvuju u nalaženju najboljih rešenja za svoj slučaj. Prisutni su nepoverenje, neprihvatanje alternative koje se nude, kao i teško razumevanje procedura i postupaka kroz koje u zaštiti prolaze. Stari često doživljavaju i zanemarivanje i nasilje u krugu svojih bližnjih, ali je mali broj spreman da prijavi takve slučajeve”, dodaju u Centru za socijalni rad u Kruševcu.

U razgovoru sa građanima sve češće se, kao jedan od problema, ističe nedostatak odgovarajućih kapaciteta za smeštaj starijih osoba o kojima nema ko da brine jer im deca i rođaci ne žive u Kruševcu. Jedno od rešenja moglo bi da bude i proširenje kapaciteta Gerontološkog centra ili proširenje usluga Centra za socijalni rad koje se odnose na starije osobe.

“Proširenje kapaciteta Gerontološkog centra nije u nadležnosti Centra za socijalni rad. Svakako da postoji potreba za proširenjem usluga koje se pružaju starijim licima. Dnevni boravci i Klubovi za starije su usluge koje nedostaju ovoj kategoriji sugrađana i u tom smeru i Centar pravi svoje Planove rada u budućem periodu”, ističu u kruševačkom Centru za socijalni rad.